Yorum teknik bir konudur. Bir diğer teknik konu olan çerçeve gibi o da psikanalitik sürecin bir parçasıdır. Ancak iki teknik konu arasında bir takım farklar vardır. Çerçeve, kuralları ve değişmezleriyle üzerine konuşma, yazma ve tartışmanın nispeten kolay olduğu daha somut veriler sunarken, yorum oldukça karışık ve belirgin olmayan imalarıyla tartışılması zor bir alan yaratır. Teknik bir konuda yazmak zorken, yorum gibi her psikanalitik süreçte farklı işleyen bir görüngü hakkında yazmak daha da zordur. Çünkü az önce de belirttiğim gibi her psikanalitik süreç bir diğer sürece benzemeyen kendine özgü bir işleyişe sahiptir. Her analist-analizan ikilisi biriciktir ve diğer analist-analizan ikilisinden farklı bir süreç içinde birbirleriyle etkileşimde bulunurlar. Hatta analist-analizan ikilisinin sadece bir değişkeni (yani sadece analist ya da sadece analizan) değiştiğinde bile süreç tamamen farklı bir özgüllük içinde akacaktır. Analist analizan ilişkisi oldukça özel bir ilişkidir ve bu, ikilinin arasında diğerlerinin anlaması zor olan ortak bir dil oluşturur. Süreç, zaman içerisinde bu ortak dil etrafında şekillenir ve kendine has anlamları olan ortak sözcükler dolanıma girerler. Yorum diye adlandırdığımız, psikanalitik sürecin analiste düşen teknik tarafı; ortak dilin ve analiz odasında biçimlenen duygulanımların bir takım ortak sözcükler ya da seslerle ifadesini içerdiğinden bazen üçüncünün anlamı keşfetmesi oldukça zordur. Hem analist hem analizan için bu denli öznel bir alanda dolanan ve o alana özgü sözcüklerden türetilen yorum hakkında nesnel verilere dayanan genel teknik kurallar ve bir paradigm oluşturmak neredeyse imkânsızdır. Psikanalizin ilk yıllarında yorum, bilinçdışını bilince taşımanın ya da bilinçdışının dilini bilincin diline çevirmenin bir aracı olarak tanımlanmıştır. Geçen yıllar içerisinde farklı tanımlar ve farklı yorum türleri bu tanıma eklenmiştir. Tarihsel yorum, güncel yorum, aktarım yorumu, genetik yorum vb. türlerin yanı sıra, yorumun amacına yönelik alt kategoriler de tanımlanmaya çalışılmıştır. Bu sayıda bu teknik ve zor konuyla ilgili elimizden geldiğince genel ve yorumun ne olup olmadığıyla ilgili yazılar derlemeye çalıştık. Psikanalitik sürecin içinde yer alan teknik bir konu olarak yorum konusunu ele almaya çalıştığımız gibi sürecin dışında olabilecek psikanalitik yorumlara ilişkin metinler de sayfalarımızda yer buldu. Tüm tanımlamalara ve yazılanlara rağmen okur, psikanalizde yorumun ne olduğu ve nasıl yapıldığı konusunda yine de kendini doyurulmuş hissetmeyecektir. Çünkü psikanalize ilişkin hiçbir yazı -hele de tekniğe ilişkin bir yazı- asla deneyimin yerini tutamaz.

  

Vehbi Keser

 

İçindekiler 

• sunuş - Talat Parman
• önsöz - Vehbi Keser
• psikanalizde yorum kavramı üzerine - Vehbi Keser
• akla takılan melodileri yorumlamak:kuramsal ve klinik nirengi noktaları - Jean-Michel Vives / Çeviren: Özen Alemdar  
• yorum derken - Gökçen Yıldız 
• ogden’in yorumu: divan, analitik üçüncü, düşleme ve yorum - Nesrin Koçal 
• winnicott, kucaklama ve yorum - Z. Özlem Tuncay
• “toplamda ben olmak”: matematiğin psikanalitik yorumu- Ali Algın Köşkdere 
• dövmeyi yorumlamak - Hatice Akova

dosya ötesi 

• wolfgang amadeus mozart ve oyun- Hande Kılınç Kunt
• juliet mitchell’in kardeşler işareti ve yasa anlayışı üzerine freud metni bağlamında bazı notlar - İlker Özyıldırım
• psikanaliz derneğinde otorite sorunsalı - Talat Parman 
• formasyon modelleri: fransız modeli ve zorlukları - Alain Gibeault / Çeviren: Evrem Tilki